بررسي و محاسبه شاخص انگ (Stigma Index) در افرادي که با اچ آي وي زندگي مي کنند در 6 شهر مختلف کشور

مقدمه و معرفي طرح: افراديکه با HIV زندگي مي کنند داراي مشکلات روحي و رواني بسياري مي باشند که شايع ترين آنها افسردگي و اضطراب مي باشد. بخش عظيمي از اين مشکلات ناشي از انگ و تبعيضی است که در جامعه وجود دارد، به طوريکه بسياري از افراديکه مبتلا به اين عفونت هستند از جامعه طرد شده و ناگزير به انزوا و گوشه نشيني مي شوند.آموزش در زمینه اچ.ای.وی /ایدز در ايران هم اکنون نسبت به گذشته پيشرفت بسيار زيادي داشته است و نگرش مردم به مبتلايان بسيار بهتر گرديده است. با توجه به اينکه تاکنون ارزيابي در رابطه با ميزان انگ و تبعيض (Stigma Index) در ايران انجام نشده است و با در نظر گرفتن اهميت موضوع، ضروري است تا با انجام مطالعه اي ميزان انگ و تبعيض (Stigma Index) را در افراديکه با HIV زندگي مي کنند در نقاط مختلف کشور بررسي نمائيم. بنابراين مطالعه حاضر جهت بررسي شاخص استيگما (Stigma Index) در 6 شهر مختلف کشور طراحي گرديد. خلاصه روش اجـراي طرح: اين مطالعه از نوعsurvey cross-sectional بود که در 6 شهر شامل تهران، مشهد، اهواز، تبریز، کرمانشاه و شیراز انجام گرديد. جمع¬آوري اطلاعات طرح به طور همزمان توسط 6 گروه پرسشگري در 6 شهر از 6 استان مختلف کشور انجام شد. پس از انتخاب پرسشگران که با هماهنگي مراکز مشاوره بيماريهاي رفتاري و باشگاه هاي مثبت شهرهاي منتخب صورت گرفت، کارگاهي دو روزه جهت آموزش نحوه اجراي طرح و تکميل پرسشنامه برگزار گردید. سپس 289 نفر مرد و زن از شهرهای مختلف مورد مصاحبه قرار گرفتند. پرسشنامه هاي تکميل شده وارد کامپيوتر شده و با استفاده از نرم افزار STATAمورد آناليز و تحليل آماري قرار گرفت. نتايج: تعداد افراد مورد مصاحبه در شهرهای تهران، شیراز، مشهد، اهواز، تبریز و کرمانشاه به ترتیب 100، 70، 24، 20 ، 25 و 50 نفر بودند. 252 نفر (3/90% ) مرد و 27 نفر (7/9%) زن بودند. بیشتر افراد (8/47%) در گروه سنی 39-30 سال قرار داشتند. بیشترین مدت ابتلا (5/40% ) 9-5 سال بود. از نظر وضعیت تاهل از مجموع 289 نفر، 64 نفر (1/22%) متاهل، 153 نفر (9/52%) مجرد، 35 نفر (1/12%) مطلقه و 11 نفر (8/3%) بیوه بودند. 188 نفر (14/67%) فعالیت جنسی نداشتند و بیشتر افراد (9/50%) بیکار بودند. از نظر وضعیت سکونت، 12 نفر (38/4%) ساکن مناطق روستائی، 13 نفر (74/4%) ساکن یک شهر کوچک یا دهکده و 249 نفر (88/90%) ساکن شهرستان یا شهرهای بزرگ بودند. میانگین درآمد افراد مورد مصاحبه 267580 تومان در هر ماه بود.از مجموع 289 نفر، 180 نفر (28/62%) انگ و تبعیض از جانب سایر افراد (بيرونی) را به دلیل وضعیت اچ آی وی یا هم به دلیل وضعیت اچ آی وی و هم به علت سایر دلایل تجربه نمودند. حدود 17% دسترسی به مسکن، 30% دسترسی به شغل و 26% دسترسی به خدمات بهداشتی داشتند. در مورد انگ به خود (انگ درونی) به طور کلی از مجموع 289 نفر، 285 نفر (62/98%) دچار انگ درونی بودند. 107 نفر (02/37%) آگاهی در مورد حقوق، قوانین و سیاست ها داشتند. 241 نفر(4/83%)در جهت تغییر موثر و رفع انگ و تبعیض تلاش نمودند. همچنین 205 نفر (18/72%) ذکر نمودند که آزمایش اچ.ای.وی داوطلبانه بود. 93 نفر (91/39%) قبل و بعد از آزمایش اچ.ای.وی مشاوره شده بودند. 92 نفر (83/31%) از افراد ذکر نمودند که از جانب سایر افراد تحت فشار قرار گرفتند تا وضعیت اچ.ای.وی شان را افشا سازند. 262 نفر (66/90%) به درمان ضد رتروویروسی و درمان عفونت های فرصت طلب دسترسی داشتند. ارتباط معنی داری بین انگ بیرونی، میزان آگاهی از قوانین، حقوق و سیاست ها، تغییر موثر جهت رفع انگ و تبعیض، تصمیم گیری برای انجام آزمایش اچ.ای.وی، مشاوره هنگام انجام آزمایش اچ.ای.وی، تحت فشار بودن جهت افشا کردن بیماری و دسترسی به درمان با شهر محل سکونت وجود داشت (P≤0.05). همچنین بین تصمیم گیری جهت آزمایش داوطلبانه و جنس، تحت فشار بودن برای افشا کردن بیماری و سکونت در روستا، شهر کوچک و شهرستان یا شهرهای بزرگ ارتباط معنی داری وجود داشتند (P≤0.05). نتيجه گيري: مهمترین مشکلات افراد مبتلا انگ و تبعیض تجربه شده در جامعه و انگ درونی است که جهت رفع آن نیاز به بالا بردن آگاهی و دانش جامعه در مورد این عفونت و همچنین حمایت های روحی-روانی و اجتماعی دارد. با توجه به اینکه دسترسی این افراد به خدمات ارائه شده در اجتماع از جمله دسترسی به شغل، خدمات بهداشتی، آموزشی اندک می باشد تلاش مسئولان، دست اندرکاران و سیاست گذران را می طلبد تا با اتخاذ سیاست ها و اقداماتی اساسی در جهت بالا بردن دسترسی این افراد به خدمات موجود در جامعه گامی مهم بردارند.